Quỹ đầu tư là gì?

Kinh tế - Tài chính - Đầu tư

Quỹ đầu tư, hay còn gọi quỹ đại chúng là sản phẩm dịch vụ của công ty quản lý quỹ, được thiết lập để huy động vốn (nguồn tiền nhàn rỗi) từ nhiều nhà đầu tư, sau đó nguồn vốn này mang đi đầu tư vào lĩnh vực có khả năng sinh lời cao như cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán, tiền tệ hoặc bất động sản

1. Khái niệm

Theo Wikipedia, theo dõi lịch sử hình thành khái niệm Quỹ đầu tư thì các quỹ đầu tư được quản lý chuyên nghiệp đầu tiên (được ghi nhận) hoặc các chương trình đầu tư tập thể, chẳng hạn như các quỹ tương hỗ, được thành lập tại Cộng hòa Hà Lan, doanh nhân có trụ sở tại Amsterdam, ông Abraham van Ketwich (còn được gọi là Adriaan van Ketwich) thường được ghi nhận là người khởi xướng quỹ tương hỗ đầu tiên trên thế giới. Hình thức Quỹ đầu tư ban đầu gắn liền với khái niệm “Đầu tư tập thể”.

Đầu tư hiện nay là một hình thức phổ biến trên thế giới, nhất là tại các nước phát triển. Trong môi trường lãi suất thấp như hiện nay, gửi ngân hàng không phải là hình thức tối ưu, việc gửi tiền vào các quỹ uỷ thác đầu tư sinh lợi nhuận cao hơn và không cần phải hiểu biết nhiều về kiến thức tài chính là một lựa chọn không tồi. Các quỹ đều được quản lý và giám sát bởi các cơ quan chức năng và điều hành bởi các chuyên gia giàu kinh nghiệm, nên rủi ro là không cao.

Tóm lại, quỹ đầu tư, hay còn gọi quỹ đại chúng là sản phẩm dịch vụ của công ty quản lý quỹ, được thiết lập để huy động vốn (nguồn tiền nhàn rỗi) từ nhiều nhà đầu tư, sau đó nguồn vốn này mang đi đầu tư vào lĩnh vực có khả năng sinh lời cao như cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán, tiền tệ hoặc bất động sản. Để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư, quỹ đầu tư được quản lý bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, cũng như được giám sát bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền.

2. Hoạt động của quỹ đầu tư

STT

Tiêu chí

Chi tiết

1

Cơ cấu tổ chức

Gồm các thành phần như sau:

  1. Đại hội đồng nhà đầu tư: bao gốn tất cả các nhà đầu tư thực hiện góp vốn lập nên quỹ, là cơ quan quyết định cao nhất cuả quỹ đầu tư chứng khoán
  2. Ban đại diện quỹ: là các thành viên đại diện quỹ do hội người đầu tư bầu ra và hoạt động theo những nguyên tắc được quy định trong điều lệ quỹ. Ban đại diện quỹ thường được thành lập trong các quỹ đầu tư chứng khoán theo mô hình tín thác.
  3. Công ty quản lý quỹ: là công ty có chức năng quản lý và điều hành các quỹ đầu tư CK.
  4. Các tổ chức dịch vụ và cung ứng khách hàng: là các đại lý chuyển nhượng hay các tổ chức tư vấn đầu tư của quỹ…
  5. Ngân hàng giám sát bảo đảm: là ngân hàng thương mại, thực hiện việc bảo quản lưu ký tài sản của quỹ, đồng thời giám sát công ty quản lý quỹ trong việc bảo vệ lợi ích của cổ đông.
  6. Công ty kiểm toán: thực hiện việc kiểm tra, đánh giá khách quan và chính xác tình hình hoạt động của quỹ đầu tư, đảm bảo sự minh bạch.

2

Cách thức hoạt động

Huy động vốn:

  1. Phương thức phát hành: Đối với quỹ đầu tư hoạt động theo mô hình công ty, quỹ có thể phát hành cổ phiếu để huy động vốn đầu tư. Đối với quỹ đầu tư dạng tín thác, quỹ sẽ phát hành chứng chỉ quỹ để huy động vốn đầu tư. Cũng như cổ phiếu phổ thông khác, chứng chỉ quỹ đầu tư có thể phát hành dưới hình thức ghi danh hoặc vô danh và có thể được chuyển nhượng như cổ phiếu.
  2. Định giá phát hành: Đối với quỹ theo mô hình Công ty, việc định giá cổ phiếu quỹ là do các tổ chức bảo lãnh phát hành xác định. Đối với quỹ đầu tư tín thác, Công ty quản lý quỹ sẽ xác định giá chào bán ban đầu các chứng chỉ đầu tư của quỹ.
  3. Phương thức chào bán: Về cơ bản, có hai phương thức chào bán: chào bán qua các chức bảo lãnh phát hành và do quỹ trực tiếp chào bán. Phương thức phổ biến nhất để bán cổ phần của quỹ đầu tư theo mô hình Công ty là qua các tổ chức bảo lãnh phát hành. Theo phương thức này, người bảo lãnh của quỹ đóng vai trò như người bán buôn và người phân phối đối với các hãng kinh doanh và môi giới chứng khoán. Các quỹ được trực tiếp bán cổ phiếu của nó cho nhà đầu tư không thông qua một trung gian nào. Các quỹ đầu tư dạng tín thác do Công ty quản lý quỹ đứng ra thành lập thường hay chào bán chứng chỉ đầu tư bằng hình thức này thông qua hệ thống mạng lưới của Công ty quản lý quỹ hoặc mạng lưới của ngân hàng giám sát.

Giá chứng chỉ quỹ = Tổng giá trị tài sản ròng của quỹ (NAV)/ Tổng số chứng chỉ quỹ đã phát hành (CCQ)

3

Hoạt động đầu tư:

  1. Bất kỳ quỹ đầu tư chứng khoán nào được thành lập cũng nhằm đạt được những mục tiêu ban đầu. Thu nhập: nhanh chóng có nguồn chi trả cổ tức. Lãi vốn: làm tăng giá trị các nguồn vốn ban đầu thông qua đánh giá các cổ phiếu trong danh mục đầu tư của quỹ. Thu nhập và lãi vốn: sự kết hợp giữa hai yếu tố trên.
  2. Để đạt được các mục tiêu ban đầu, mỗi quỹ đều hình thành các chính sách đầu tư riêng của mình, trên cơ sở đó có thể xây dựng danh mục đầu tư nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. Người đầu tư sẽ lựa chọn và quyết định đầu tư vào quỹ theo khả năng và mức độ chịu rủi ro của mình dựa vào các thông tin về chính sách và mục tiêu đầu tư của quỹ. Chính sách và mục tiêu đầu tư của quỹ thường được thể hiện ở tên gọi của quỹ.

 

3. Phân loại quỹ đầu tư

Hiện nay quỹ đầu tư rất đa dạng, với mỗi tiêu chí khác nhau, quỹ đầu tư sẽ được chia ra làm nhiều loại khác nhau:

STT

Tiêu chí

Phân loại

1

Phân loại theo cách thức huy động vốn (2 loại)Quỹ đóng: Quỹ đóng có tính ổn định và thanh khoản cao vì được phát hành một lần duy nhất khi huy động vốn. Số lượng chứng chỉ quỹ của quỹ đóng là cố định và không thể thực hiện giao dịch mua bán.

2

Quỹ mở: Quỹ mở có tính linh hoạt và thanh khoản cao hơn so với quỹ đóng. Quỹ mở cũng được thành lập với thời gian không giới hạn. Ngoài ra, các nhà đầu tư quỹ này có thể bán lại chứng chỉ quỹ (nếu cần) cho các công ty quản lý Quỹ theo giá trị ròng tại thời điểm giao dịch.

3

Phân loại theo nguồn vốn huy động (2 loại)Quỹ công chúng: Quỹ công chúng huy động vốn đầu tư, bằng cách phát hành rộng rãi trên thị trường. Theo đó, quỹ mở và quỹ đóng đều là quỹ công chúng. Nhà đầu tư có thể là cá nhân hoặc pháp nhân, nhưng đa số là cá nhân với đầu tư riêng lẻ. Quỹ công chúng giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro và đạt hiệu quả đầu tư trong dài hạn cao.

4

Quỹ thành viên: Khác với quỹ công chúng, quỹ thành viên bị giới hạn về số lượng và đối tượng tham gia quỹ. Theo quy định, số lượng thành viên chỉ từ 2-99 thành viên và đây phải là những nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Vì lí do này, tính thanh khoản của quỹ thành viên thấp hơn quỹ công chúng. Bên cạnh đó, mức tối thiểu của vốn góp là 50 tỷ. Do vốn lớn, nên các nhà đầu tư có thể tham gia kiểm soát đầu tư quỹ.

5

Phân loại theo hình thức tổ chức (2 loại)Quỹ dạng công ty: Đây là quỹ được thành lập bởi một công ty, có các nhà đầu tư là cổ đông. Theo đó cơ quan điều hành cao nhất của quỹ là hội đồng quản trị do các cổ đông (nhà đầu tư) bầu ra, có nhiệm vụ quản lý toàn bộ hoạt động của quỹ, lựa chọn công ty quản lý quỹ và giám sát hoạt động đầu tư của công ty quản lý quỹ và có quyền thay đổi công ty quản lý quỹ.

6

Quỹ dạng hợp đồng: Đây là quỹ do công ty quản lý quỹ thành lập, huy động vốn và thực hiện các hoạt động đầu tư. Nhà đầu tư là những người góp vốn vào quỹ, nhưng không tham gia vào hoạt động đầu tư.

 

4. Các quỹ đầu tư trên TTCK Việt Nam

Quỹ đầu tư được hình thành ở nước ngoài rất sớm, tuy nhiên ở Việt Nam rất ít được NĐT nhỏ lẻ quan tâm. Ngành quản lý quỹ tại Việt Nam bắt đầu hình thành kể từ tháng 7/2003 với sự ra đời của Công ty liên doanh Quản lý quỹ đầu tư Việt Nam. 

Quỹ đóng ra đời đầu tiên tại Việt Nam vào ngày 20/5/2004 là quỹ VF1 được cấp phép thành lập và được niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán HCM (HOSE) với số vốn ban đầu là 300 tỷ đồng. Giai đoạn đầu của quỹ đầu tư, quỹ đóng là quỹ được các nhà đầu tư tin tưởng, số lượng quỹ đóng  tăng nhanh và chiếm phần lớn trong tổng quỹ đầu tư tại Việt Nam.

Tuy nhiên, hiện nay, quỹ mở được ưa chuộng hơn và chiếm ưu thế trên Thị trường tài chính Việt Nam.

Một số quỹ lớn nội ở Việt Nam cần kể đến như: Quỹ đầu tư chứng khoán Việt Nam (VFMVF1), Quỹ đầu tư tăng trưởng TVAM (FUCTVGF1), quỹ ETF VFMVN30 (E1VFVN30),…

Một số quỹ ngoại lớn đang hoạt động ở Việt Nam: Dragon Capital, Vina Capital, PYN Elite Fund, Quỹ ETF,…

Để mở tài khoản chứng khoán, thực hiện theo hướng dẫn MỞ TÀI KHOẢN hoặc truy cập trực tiếp đường dẫn https://openaccount.vps.com.vn/open-account?MKTID=BHMO

Nếu bạn là một nhà đầu tư mới cần tìm hiểu về cách đầu tư chứng khoán, kiến thức chứng khoán, truy cập trang LIÊN HỆ hoặc theo dõi Fanpage TỰ CHƠI CHỨNG KHOÁN

TỰ CHƠI CHỨNG KHOÁN - thành viên của ngôi nhà VPS, luôn đồng hành với các bạn trên con đường trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp

Hòa Nguyễn